Uluslararası Anıtlar ve Sitler Günü’nün, 1982’de ICOMOS’un önerisiyle ilan edildiğini ve UNESCO tarafından resmen tanındığını hatırlatan Aliyev, bu günün amacının tarihi miraslara yönelik farkındalık yaratmak ve küresel dayanışmayı teşvik etmek olduğunu söyledi.
Aliyev, Azerbaycan’ın işgalden kurtarılan topraklarında yaşanan kültürel yıkıma dikkat çekerek, “Yaklaşık 30 yıl boyunca Ermenistan, işgal altında tuttuğu Azerbaycan topraklarında yalnızca siyasi değil, kültürel anlamda da ciddi tahribatlara yol açtı” dedi. Verdiği örneklerden biri olan Hocalı’ya bağlı Pirilər köyündeki antik Alban tapınağının askeri amaçlarla kullanıldığını, gizli odalarla yapılandırılarak mühimmat deposuna dönüştürüldüğünü belirtti.
Bu tür eylemlerin, Cenevre Sözleşmeleri ve 1954 tarihli Lahey Sözleşmesi gibi uluslararası hukuk metinlerine açıkça aykırı olduğuna dikkat çeken Aliyev, dini yapıların savaşta “kalkan” olarak kullanılmasının bilinçli bir stratejiyle yürütüldüğünü söyledi.
Açıklamada, Azerbaycan’ın kültürel mirasına verilen zararın sadece rakamlarla ölçülemeyeceği vurgulandı. Toplamda 437 anıtın zarar gördüğü, bunlardan 68’inin tamamen yok edildiği ve 114’ünün ağır hasar aldığı ifade edildi. Maddi zararın ise 700 milyon manatın üzerinde olduğu belirtildi.
Aliyev, Azerbaycan’ın işgalden kurtarılan bölgelerde restorasyon çalışmalarını uluslararası yükümlülükler çerçevesinde sürdürdüğünü ve özellikle UNESCO ile ICOMOS’un bu konuda daha aktif ve tarafsız bir tutum sergilemesi gerektiğini söyledi.
Açıklamasını, “Kültürel miras hiçbir zaman savaşların hedefi olmamalıdır. Onun askeri amaçlarla kullanılması, insanlığın ortak değerlerine karşı ağır bir ihlaldir” sözleriyle tamamladı.
